Wypis z rejestru gruntów to wyciąg z części opisowej operatu ewidencji gruntów, który zawiera dane o właścicielu posesji lub władającym posesją, oznaczenia działek ewidencyjnych (wraz z danymi ich powierzchni ewidencyjnych z rozbiciem na klasoużytki gruntowe, które wchodzą w ich skład) oraz informacje o oznaczeniach ksiąg wieczystych, które są prowadzone dla działek przedmiotowych.
Wypis ten jest dokumentem wykorzystywanym powszechnie w obrocie nieruchomościami, gdyż dla notariusza stanowi podstawę ustalenia zgodności między danymi zawartymi w ewidencji gruntów i księdze wieczystej. Wykorzystywany jest również w urzędach skarbowych, urzędach pracy, KRUSach, sądach i innych instytucjach, pomagając w ustalaniu zakresu i stanu posiadania. Stanowi także załącznik do pozwolenia na budowę na wskazanej działce czy do wniosku o wydanie decyzji w sprawie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu.
Istnieje także tzw. uproszczony wypis z rejestru gruntów – to nic innego jak wyciąg z części opisowej aktualnej ewidencji gruntów, który w swej treści zawiera tylko takie dane, które umożliwiają przyporządkowanie danej działce ewidencyjnej władającego bądź właściciela. Dostarczając informacji o właścicielu nieruchomości, które znajdują się na obszarze otaczającym projektowaną inwestycję, wykorzystywany jest jako załącznik do wniosków o pozwolenia na budowę lub o wydanie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu.
Wyrys z rejestru gruntów jest z kolei kopią mapy ewidencyjnej, która zawiera numery i granice działek, oznaczenia użytków i klas oraz budynki. Wyrysu używa się przy zakładaniu nowych bądź aktualizacji starych wpisów w już istniejących księgach wieczystych. Wyrys sporządza się zwykle wraz z wypisem z rejestrów gruntów, jako że oba te dokumenty stanowią razem integralną całość. Wyrysy wydaje się również do regulowania spraw własnościowych na drodze postępowania sądowego.
Aby otrzymać wypis i wyrys należy złożyć w starostwie powiatowym wniosek, w którym trzeba podać: numer działki, numer arkusza mapy oraz nazwę obrębu. Informacje te znaleźć można w notarialnej umowie zakupu nieruchomości bądź w księdze wieczystej nieruchomości, o ile takową posiadamy.
Koszt wydania samego wypisu z ewidencji gruntów to obecnie 12 zł za pierwszą działkę, lokal lub budynek bądź 6 zł za każdą następną. W przypadku składania wniosku o wydanie razem wypisu i wyrysu, koszty te wynoszą, odpowiednio, 120 zł lub 12 zł.
Akt notarialny to generalnie dokument urzędowy, potwierdzający dokonanie określonej czynności prawnej, a sporządzony przez notariusza. W Polsce używany jest bardzo często podczas dokonywania transakcji kupna lub sprzedaży nieruchomości, gdyż w świetle polskiego prawa akt notarialny jest jedynym sposobem na przeniesienie prawa własności do nieruchomości. Krótko mówiąc – to najważniejszy dokument zaświadczający, że jesteśmy nowymi właścicielami dopiero co nabytego przez nas mieszkania, domu czy ziemi.
Aktu notarialnego nie podpisujemy jedynie przy zakupie mieszkania spółdzielczego, gdyż w wypadku spółdzielczego prawa własności nie ma mowy o nabyciu własności (mimo nabycia lokalu jego właścicielem wciąż pozostaje spółdzielnia, od której ten lokal kupiliśmy). W takim przypadku dokumentem zastępującym akt notarialny jest dokument zwany przydziałem lokalu.
Odpis z księgi wieczystej to odpis z dokumentu, który przedstawia stan prawny danej nieruchomości. Aby rozpocząć starania o niego, należy najpierw ustalić numer księgi oraz ilość stron, z których się składa. Następnym krokiem jest napisanie wniosku o wydanie odpisu i złożenie go w wydziale wieczystoksięgowym sądu rejonowego właściwego dla danej nieruchomości. Ponadto należy uiścić opłatę sądową, której wysokość zależy od ilości stron księgi (koszt jednej strony to 6 zł) i z reguły wynosi 30 zł. W ustalonym wcześniej terminie (nawet do 3 tygodni od złożenia wniosku) zgłaszamy się (sami lub za pośrednictwem pełnomocnika z pisemnym upoważnieniem) do sądu po odbiór odpisu. Kiedy nie chcemy lub nie możemy odebrać odpisu osobiście, zostanie on do nas przesłany listem poleconym.
Jako że duża część polskich ksiąg wieczystych przeniesiona została do postaci cyfrowej, jeśli interesujący nas wydział wieczysto księgowy prowadzi księgi wieczyste w systemie informatycznym, mamy możliwość złożenia wniosku o odpis z elektronicznej księgi wieczystej. Jakie są różnice? Przede wszystkim inny jest numer księgi (wersje papierowe miały numery składające się wyłącznie z ciągu cyfr, podczas gdy księgi elektroniczne mają numery składające się ze znaków alfanumerycznych (cyfr i liter) i specjalnych (ukośników). Po ustaleniu nowego numeru księgi wieczystej wybieramy interesujący nas rodzaj odpisu, co przekłada się zarówno na treść odpisu, jak i na jego cenę:
1. odpis zwykły – podaje informacje o nieruchomości jedynie na dzień, w którym składamy wniosek (cena: 30 zł)
2. odpis zupełny – podaje nie tylko stan aktualny, ale i wszystkie poprzednie wpisy do księgi wieczystej (cena: 60 zł)
3. zaświadczenie o zamknięciu księgi wieczystej – dowodzi tego, że księga wieczysta została zamknięta (cena: 10 zł)
Następnie wypełniamy formularz z danymi osobowymi oraz numerem księgi, uzyskany osobiście w sądzie lub w Internecie (pod adresem: www.ms.gov.pl). Potem pozostało nam już tylko wypełnienie wniosku, dokonanie opłaty, złożenie wniosku i odbiór odpisu. Odpis odebrać możemy w dowolnym wydziale wieczysto księgowym, obsługującym elektroniczne księgi wieczyste. Dzięki temu nie musimy jeździć na drugi koniec Polski w przypadku, gdy nieruchomość znajduje się daleko od miejsca naszego zamieszkania. Podstawową różnicą jest jednak nie istniejący w tym przypadku czas oczekiwania – odpisy z elektronicznych ksiąg wieczystych wydawane są „od ręki”, zaraz po złożeniu wniosku.
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (ZPZP) stanowi podstawę do planowania przestrzennego w gminie. Jest to akt prawny sporządzany przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta, a uchwalany przez radę gminy bądź radę miasta, i może być podstawą do wydawania decyzji administracyjnych.
Wypis i wyrys z planu zagospodarowania przestrzennego to podstawowy dokument, który niezbędny jest, na przykład, do uzyskania pozwolenia na budowę, podział bądź scalenie działki. Stanowi też doskonałe źródło informacji na temat możliwości wykorzystania nieruchomości, której zakupem jesteśmy zainteresowani.
Aby uzyskać taki wypis i wyrys, należy przede wszystkim ustalić dane działki, czyli jej numer ewidencyjny, arkusz mapy oraz obręb (miejscowość) i adres. Uzyskać je możemy z księgi wieczystej (jeśli nieruchomość taką posiada) lub z urzędu gminy. Warto też przy okazji dowiedzieć się, jaką objętość miałby interesujący nas wypis i wyrys – od tego bowiem uzależniona będzie opłata. Wypis o objętości 5 stron lub mniej kosztuje 30 zł, zaś o objętości powyżej 5 stron – 50 zł. Z kolei każda wchodząca w skład wyrysu pełna lub rozpoczęta część odpowiadająca stronie A4 kosztuje 200 zł. Następnie wypełniamy wniosek i wraz załącznikami (dowód wpłaty oraz ewentualnie inne dokumenty, np. mapy) składamy go w urzędzie gminy właściwym dla adresu interesującej nas nieruchomości bądź wysyłamy go do rzeczonego urzędu listem poleconym. Zgodnie z prawem urząd ma 30 dni na wydanie wypisu i wyrysu z planu zagospodarowanie przestrzennego.